Kaçkar Dağlari Sürdürülebilir Orman Kullanimi Ve Doğa Koruma Projesi Kapsaminda Yusufeli Orman İşletme Şefliğinin Amenajman Planlari Yenileniyor

 

 

Değişik ülkeler tarafından sunulan  350 den fazla proje arasından öne çıkarak Avrupa Birliği Komisyonu tarafından kabul edilen “Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Doğa Koruma Projesi” Kapsamında Artvin Orman Bölge Müdürlüğü Yusufeli Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı Yusufeli ve Altıparmak Orman İşletme Şefliklerinin Orman Amenajman Planlarının yenilenmesi çalışmalarına başlandı.

 

NEDEN ARTVİN VE KAÇKAR DAĞLARI

 

Proje alanı Türkiye’nin kuzey doğu bölgesinde yer almakta ve 1800 km2^’ ‘lik bir alanı kaplamaktadır. Hatila Vadisi Milli Parkı, Altıparmak Dağları, Kaçkar Dağları Milli Parkı, Verçenik Yaban Hayatı Koruma Sahası, Barhal Vadisi ve Yusufeli proje alanında kalan önemli alanlardır.

 

 Bölge doğal yaşlı ormanları, çok sayıda endemik tür ile oldukça yüksek bitki çeşitliliği, ayılar, dağ keçisi, yabani keçi, vaşak, kurt sürüleri ve belki de leoparlar benzeri göze çarpan yaban hayatı ve nefesleri kesen dağ manzarası ile fevkalade ve ender bulunan bir alandır.

 

 Proje alanı, Dünya üzerinde Üçüncü zamandan bugüne sıcak - ılıman iklim yaprak döken ormanların herhangi bir kesinti olmaksızın var olduğu tek bölgenin bir parçasıdır. Bu bölge, Kafkasya Sıcak Noktasının bir parçası olarak kabul edilmektedir ve küresel biyolojik çeşitlilik sıcak noktasının en kuzey noktasındadır. WWF (Doğal Hayatı Koruma Derneği) ayrıca Kafkasya’nın ılıman ormanlarını Dünya üzerinde bulunan öncelikli 200 ekolojik bölgeden bir tanesi olarak sınıflandırırken, Birdlife International (Kuşları Koruma) örgütü, bölgeyi öncelikli 217 kuş koruma bölgesinden bir tanesi olarak tanımladı. TEMA ve Ortadoğu teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından gerçekleştirilen bir bölgesel farklılık analizi Kaçkarları tamamen koruma altında olmayan en öncelikli sahalardan bir tanesi olarak tanımlandı.

 

PROJENİN AMACI:

 

Projenin genel amacı, küresel biyolojik çeşitlilik açısından cazibe merkezlerinden birisinin orman ekosisteminde gözlemlenen bozulma sürecini ve biyolojik çeşitlilik kaybını yavaşlatmak ve bu süreci tersine çevirmek için katkıda bulunmaktır. Bu amaç doğanın etkili bir şekilde korunması ile birlikte orman kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasını sağlayacak entegre bir kırsal kalkınma yaklaşımı aracılığı ile elde edilecektir.

 

Ancak, bölge hâlihazırda orman ekosisteminde geri döndürülemez değişikliklere neden olabilecek tehditlerle karşı karşıyadır.  Şu anki orman planlama yaklaşımı ekseriyetle yörede yaşayan fakir insanların ihtiyaçlarına yeterince hitap edememektedir. Proje, orman köylülerinin yeni bir yerel ormancılık politikasının düzenlenmesi sürecine katılımının sağlanması aracılığı ile bu zayıflığa hitap edilmesine yardımcı olacaktır.

 

Proje ile bütün proje alanı için entegre bir koruma sistemi geliştirilecektir. Bütün proje ortaklarının katılımı ile ve aynı zamanda geleneksel yaşam tarzını kollayan böyle bir sistemin oluşturulması başlıca çıktılardan birisi olacaktır. 

Proje ayrıca doğa ile dost olan geleneksel yaşam tarzlarının unsurlarının korunması/eski haline getirilmesi, topluma dayalı bir turizm sisteminin geliştirilmesi ve kırsal kesimde yaşayan halkın adil bir karar verme ve fayda dağıtımı modeli altında örgütlenmesi aracılığı ile ekonomik ve sosyal taleplere de hitap etmektedir. Geleneksel yaşam tarzlarının turizme entegre edilmesine ve bunların doğanın korunmasını destekleyecek bir sistemin içerisine birleştirilmesine yönelik çabalar da hedefler arasındadır.

 

Projenin en önemli bileşenlerinden biri bölgenin doğasının korunmasına destek olacak kırsal kalkınma çalışmasıdır. Bu çalışmaları ana hatları ile şu şekilde özetlenebilir:

 

1. Doğa turizmi: Bölgedeki turizm aktivitelerini yöre halkına kaynak sağlayacak şekilde geliştirilirken doğayı koruyarak sürdürülebilirliğinin de sağlanması hedeflenmektedir. Dağ turizminin gittikçe gelişen bir turizm dalı olmasının yanı sıra alan doğa turizmi için de önemli bir potansiyele sahiptir. Bölgede birçok özel tür veya tür grubu (kelebekler, çiçekler, büyük memeliler) bu açıdan önemli bir kaynak sağlayacaktır.

 

2. Hayvancılık: Eskiden hayvancılık bölge için önemli bir geçim kaynağı olmasına rağmen günümüzde önemi büyük orada azalmıştır. Hem yaylaya çıkan hane sayısı çok düşmüş, hem de her evdeki hayvan sayısı azalmıştır. Oysa hayvancılık hem geleneksel yaşam tarzının önemli bir parçasıdır, hem de önemli bir gelir kaynağı olabilir. Bu faaliyet yaylacılık olarak adlandırabileceğimiz geleneksel yaşam tarzının korunması ile de entegre bir şekilde düşünülerek planlanacaktır. Üretilen ürünler, ekolojik ürün kıstası ile bölgedeki turizm sistemi içerisinde değerlendirilerek daha kârlı bir hale getirilebilecektir.

 

3. Arıcılık: Alandaki kestane, ıhlamur ormanlarının yanı sıra alpin çayırlardaki çiçek zenginliği sayesinde bölgenin balları hali hazırda oldukça meşhurdur. Arıcılığın geliştirilmesi ve bu balların özel bir etiketle satılması yöre halkına önemli bir gelir getireceği düşünülmektedir.. Bu faaliyet de geleneksel yaşam biçimi ve turizm çalışmaları ile entegre bir şekilde değerlendirilecektir.

 

4. Yerel Ürünlerin Üretimi Ve Pazarlanmasına Destek: Yörede yetişen ürünlerden yerel halkın menfaatinin bulunduğu dolayısı ile ilgi duyacakları ürünler tespit edilecek. Seçilen ürünlerin üretimi ve pazarlanması konularında yerel halk bilgilendirilecek, eğitim çalışmaları yapılacaktır. Seçilen ürünün üretimi için örnek çalışmalar yapılacaktır. Bu uygulama ile yerel halkın kendini parasal bir riske atmadan uygulamayı görmesi ve ikna olması beklenmektedir.

Bunun dışında yöre  odun dışı ürünler açısından da önemli bir yere sahiptir. Proje   kapsamında bu ürünlerin tespiti ile üretilmesi ve pazarlanması olanakları da araştırılacaktır. 

 

5- Ekonomik ısınma: Yörede temel ısınma yakacak odun ile yapılmaktadır. Evler korunaklı olmadığı için de ısı kaybı, dolayısı ile odun tüketimi de fazla olmaktadır. Ormanlar üzerindeki yakacak odun baskısının azaltılması için köy evlerinde ısı tecridi için örnek çalışmalar yapılacak, eğitimler verilerek halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi yönünde çalışmalar yapılacaktır.

 

 

PROJEDE BEKLENEN SONUÇLAR;

 

*Ekosistem ve biyolojik çeşitlilik hususlarına dayalı bölgesel çok sektörlü planlanması

* Planın hayata geçirilmesi için devlet ve sivil toplum örgütleri arasında bir iletişim, etkileşim ve yönetişim yapısının oluşturulması.

*Bir ekosistem ve biyolojik çeşitlilik izleme sisteminin oluşturulması

*Yerel ormanların bütün çevreyle ilgili hizmetlerinin değerinin tanıtım yapılan topluma anlatılması

*Ekstra gelir kaynakları yaratılması

* Yerel ormanlardan elde edilen yakacak odunlar ile daha verimli ev ısıtma işlemi

* Etkili yaban hayatı yönetiminin yürürlüğe konması

* Yaban hayatının neden olduğu zararın azaltılması

* Yıllık avlanma kotalarının bilimsel olarak revizyonu

* Turizm sektöründe doğa ile dost politikaların hayata geçirilmesi

* Ekolojik turizm yaklaşımının doğru bir şekilde hayata geçirilmesi

* Bir ekolojik tur pazarlama sistemi tesis edilmesi

 

PROJENİN KURUMSAL YAPISI

 

           Avrupa Komisyonu                                                                                  Finansör kuruluş

TEMA Vakfı	Proje Sahibi
ODTÜ Biyoloji Bölümü	Proje Ortağı
Doğa Koruma Merkezi	Proje Ortağı
Artvin Kültür ve Dayanışma Derneği	Proje Ortağı
Orman Genel Müdürlüğü	Proje Ortağı
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü	Proje Ortağı
Bakü Tiflis Ceyhan Boru Hattı A.Ş	Destekleyici kuruluş
Artvin Valiliği İl Özel İdaresi	Destekleyici kuruluş
Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü ( TÜGEM)