Günümüzde en çok araştırılan çiçekler arasında olmaları, pek çok üstün niteliklerinden kaynaklanır: tüm yıl boyunca çiçek alınabilmesini sağlayan tür çeşitliliği, renkleriyle sıra dışı çeşitleri, çiçeklerinin güzelliği ve kokusu, kullanımının ve üretiminin kolaylığı.
Gerekli türlerinin tanımlanmasını kolaylaştırmak için, vejetasyon şekillerine göre gruplara ayrılacaklardır:
· Yaz şebboyları: Quarantaine ve exelsior şebboylarıdır. Mayıs – Haziran aylarında ekilirler.
· Nice şebboyları: Hem yazın, hem de ilkbaharda ekilebilirler.
· Kış şebboyları: Mayıs – Haziran aylarında ekilirler.
· Sarı şebboylar: Diğerleri gibi, Mayıs – Haziran aylarında ekilirler.
Her bir grubu tanıtmadan önce, tüm şebboylar için geçerli olan şu üretim bilgilerini vermek yerinde olacaktır:
Her koşulda, tohumları seyrek ekilmelidir. Tohumlar 5mm ince toprak ya da kumla örtülerek, hafifçe sulanmalı ve mümkün olduğunca havalandırılmalıdır.
Kazık köklü bu bitkilerin hiçbiri şaşırtmaya dayanıklı değildir. Kayıpları engellemek için, bu bitkilerin henüz çok gençken, çanakları dışında daha iki yaprağı belirmişken, ekimden yaklaşık bir ay kadar sonra uygulamada kullanılmaları gereklidir. Daha sonra diğer bir ortama dikilebilmelerini kolaylaştırmak için, tercihen turba dolu saksılara şaşırtmaları yapılmalıdır.
Yaz şebboylarI
Dikkat çekici özelliği: Haziran'dan Eylül'e kadar süren çiçeklenmesidir. Çiçekler beyaz, mavi, sarı, pembe, kırmızı-mor gibi çeşitli renklerdedir.
Toprak ve ışık isteği: Kireçli de dahil her çeşit kuru toprakta ve güneşli ortamlarda yetişir.
Üretimi:
1) Tohumları Şubat – Mart aylarında, ılık yastık üzerinde ya da soğuk cam örtü altında seyrekçe ekilir. Nisan sonu gibi, 30 cm’lik aralıklarla toprağa dikilir. Çiçeklenmesi Haziran'dan Eylül'e kadar sürer.
2) Nisan – Mayıs aylarında doğrudan toprağa ya da fideliğe ekilir. Ardından
Excelsior türü şebboylar, cam ya da örtü altında ya da soğuk serada üretilmeye elverişlidir. Bu ortamlarda çiçek sapları 1,20 m’ye erişebilir.
Katmerli çiçekli şebboyların vejetasyon özellikleri.
Yüzde yüz katmerli çiçekli şebboylar eski türlerin ıslah edilmesiyle elde edilmişlerdir. Sadece katmerli türlerle oluşturulan çok güzel kompozisyonlar oluştururlar. Vejetasyonun başından itibaren ya da daha sonra, şaşırtma esnasında, katmersiz çiçekli ve koyu yeşil yapraklı tüm bitkiler eleme yöntemiyle elde edilir. Üretim esnasında, sadece sarımsı yeşil yapraklara sahip katmerli çiçekler korunur. Bu farklılık, sıcaklık 6 ya da 8 derece ya da daha altında olduğunda gerçekten fark edilir olur.
Uygulama alanı: Alçak boylu çeşitleri bitki yastıklarında kullanılır. Büyük saplı çeşitleri ise bitki yastıklarının yanı sıra kesme çiçek olarak da kullanılır.
Çeşidi:
· İri çiçekli, katmerli kırk (Quarantaine) şebboy. Yüksekliği 50 cm’dir. Az dallanmış sapı, çok sıkışık konumlanmış çiçekçiklerle bezelidir. Bitki yastıklarında kullanılan bir bitkidir.
NİS ŞEBBOYLARI
Genellikle tek yıllık olarak üretilen iki yıllık bitkilerdir. Tırmanıcı formdaki kırk şebboya komşu bir türdür. İyi dallanmıştır. Çiçekleri kokulu ve katmerlidir. Yüksekliği ise 50 cm’dir.
Dikkat çekici özelliği: Çok tırmanıcı bir bitki olmasıdır.
Toprak ve ışık isteği: Kireçli de dahil her çeşit kuru toprakta yetişir. Güneşli ortamları sever.
Üretimi:
Tek yıllık bitki olarak üretimi: Tohumları, yaz şebboylarında olduğu gibi Şubat – Mart aylarında ekilir. Elde edilen fideler Nisan sonunda
İki yıllık bitki olarak üretimi: Tohumlar Mayıs – Haziran aylarında, yarı gölge ortamdaki bir fideliğe, seyrek bir şekilde ekilir. Kışı saksıda geçirmeleri gereklidir. Uygun güneş alma konumunda, soğuğa karşı korunaklı ortamlarda yer alan iyi drene olan topraklar söz konusuysa, kışı toprağa dikili olarak da geçirebilirler. Çiçeklenme Nisan'dan Temmuz'a kadar sürecektir.
Uygulama alanı: Bordürlerde, bitki yastıklarında ve kesme çiçek olarak kullanılır. Saksıda da yetiştirilebilir.
KIŞ ŞEBBOYLARI
İki yıllık şebboylardır. (iki yıllık Nis şebboyları kış şebboylarındandır.)
Dikkat çekici özelliği: Erken çiçeklenmesidir.
Toprak ve ışık isteği: Kireçli de dahil her çeşit toprakta ve güneşli ortamlarda yetişir.
Üretimi: Tohumları, Mayıs – Haziran aylarında, uygun güneş alma koşullarında, seyrekçe fideliğe ekilir. Toprak sıkça ıslatılmalıdır. Fideler Ağustos – Eylül aylarında saksıya alınarak, kışı cam örtü altında geçirmeleri sağlanır. Mart ayında tercihe göre, ya toprağa dikilirler ya da saksıda çiçeklenmeye bırakılırlar. Çiçeklenme Nisandan Haziran – Temmuz ayına kadar sürer. Kışın yumuşak geçtiği bölgelerde, kış şebboyları dış mekanlarda da kış koşullarına dayanabilirler. Hatta bazen orada uzun yıllar barınabilirler.
Uygulama alanı: Bordürlerde, çiçek saksılarında kullanılırlar.
SARI ŞEBBOYLAR
CHEIRANTHUS CHEIRI
İki yıllık olarak üretilen çok yıllık bitkilerdir. Şebboyların en tanınanlarındandır. Dipten itibaren dallanmış,
Katmerli ya da katmersiz çiçekli çeşitleri, beyaz, fildişi, pembe, kırmızı, turuncu, sarı, kahverengi, mor gibi çeşitli renklerdedir. Bu farklı renkler, pek çok çeşitte bazen alacalı ya da çizgili olarak bulunur.
Dikkat çekici özelliği: İlkbahar çiçeklenmesidir. Çiçeklerinin sıcak renkleri ve hoş kokuları da bir diğer çekici özelliğidir.
Toprak ve ışık isteği: Kuru da dahil tüm sağlıklı topraklarda yetişir. Güneşli ortamları sever.
Üretimi: Tohumları Mayıs'ta uygun güneş alma konumundaki bir fideliğe seyrekçe ekilmelidir. Sonbaharda, yüksek boylular
Uygulama alanı: Bitki yastıklarında ve kesme çiçek olarak kullanılır. Viola tricolor hortensis , myosotis ve tulipa’larla uyumlu ilkbahar dekorasyonları oluşturur. Bordürlerde, kaya bahçelerinde, şev taşlarının aralarında ve hatta saksılarda dahi kullanılabilir.
Çeşitleri:
· Sarı şebboy ‘Buısson d’or’. Katmersiz, hoş kokulu çiçekleri vardır. Yüksekliği 35 cm’dir.
· Sarı şebboy ‘Diabolo’ çeşidi. Canlı ve çeşitli renklerde çiçekleri vardır. Yüksekliği 40 cm’dir.
