Seracılık, fidecilik,peyzaj, park ve bahçelerde zeolit kullanarak sudan tasarruf edilebiliyor

Zeolit… Kuraklığa çözüm olabilir mi?

 

 

İçindeki "bal peteği" benzeri gözenekleri sayesinde suyu tutabilme özelliğine sahip olan "zeolit" madenini işleyerek dünyaya pazarlamaya hazırlanan ziraat mühendisi Arif Yenici ve işadamı İsmail Fikri Bozkurt, Balıkesir Bigadiç'te 3 milyon dolarlık bir yatırımla zeolit işleme tesisi kurdu. 30 bin metrekare açık alana sahip olan tesiste, yıllık 100 bin ton zeolit kırma kapasitesi bulunuyor. Kurdukları Organik Tarım Ürünleri adlı şirketle, 2009 yılına kadar 15 ilde şube açmayı planladıklarını anlatan Yenici, özellikle Ortadoğu pazarına da yöneleceklerini ifade etti.

Suyun bitki köklerinin altına inmesini engelleyen ve tuttuğu suyu neme çeviren zeoliti bugüne kadar hayvan yemlerinde ve gübrelerde verimliliği artırmak için kullandıklarını anlatan Arif Yenici, "Ancak üniversiteler ve bakanlık tarafından onaylı olarak yaptığımız deneylerde, zeolitli topraktaki su ve nem miktarının zeolitsiz toprağa oranla yüzde 30 daha fazla olduğunu gördük" dedi. Zeolitin, suyun yanı sıra gübreyi de tutarak daha verimli kullanılmasını sağladığını anlatan Yenici, yağmur yağmadığı koşullarda gübrenin aşınma payının yüzde 35 olduğunu, bu oranın zeolitle birlikte yüzde 10'a düştüğünü söyledi.

 

Su tasarrufu yüzde 50'ye çıkıyor

Zeoliti pazara sunmadan önce birçok köy, fide alanları ve bahçelerde deneme kullanımları yaptıklarını ifade eden Yenici, 2 hafta zeolitin toprakta yarattığı nem ve sıcaklık değerlerini gözlemlediklerini kaydetti. Yenici, yaptıkları deneylere göre 1 birim zeolitin 0.85 ile 1.35 birim arası su tutabildiğini tespit ettiklerini ifade ederek, "Bu maden sıcaklık artınca bir nevi terliyor, tuttuğu suyu sıcağa orantılı olarak dağıtıyor ve toprağı nemlendiriyor. Tarım alanları, seracılık, fidecilik, park ve bahçelerde zeolit kullanarak sudan tasarruf edeceğiz" diye konuştu. 

Zeoliti sadece kuraklığa çözüm olarak sunmayacaklarını, kurdukları tesise eşit büyüklükte bir tesis daha inşa ederek zeoliti gübre olarak da hazırlayacaklarını açıklayan Yenici, "Zeoliti gübre formuna sokacağız, içine humik asit, azot, çinko, potasyum da koyarak gizli kalmış bu madeni değerlendirmeye devam edeceğiz" dedi.

Yenici, su sektörünün dünya için petrolden önemli hale geldiğini ifade ederek, tarım sektörü için de sulamadan yüzde 30 tasarruf sağlayan zeolitin kritik bir maden olacağını söyledi.

 

Dünya zeolit rezervinin yüzde 40'ı Türkiye'de

Zeolit madeni, "volkanik küllerin su ortamında değişime uğraması sonucunda oluşan, yapıları bal peteğine, kafese benzeyen, değişebilir katyonlar ve su ihtiva eden mikro gözenekli malzemeler" olarak tanımlanıyor. Madenin ilk olarak 1756 yılında İsveçli minerolog Fredrich Cronstdet tarafından bulunduğu biliniyor. Türkiye'de zeolit madeninin bulunduğu 13 bölge tespit edildi. Dünya zeolit rezervinin yüzde 40'ının Türkiye'de olduğu tahmin ediliyor. Türkiye'deki maden yatakları arasında ise, Balıkesir'in Bigadiç ve Manisa'nın Gördes ilçesinde bulunan zeolitler çıkarılarak işlenebilir durumda. Dünyada 40'tan fazla doğal ve 150'den fazla yapay zeolit türü bulunuyor. Zeoliti en çok kullanan ülke olan İsrail, madeni "kibbutz" olarak tabir edilen kolektif tarım bölgelerinde kullanıyor.

 

Zeolit nasıl kullanılıyor

Zeolit toprak sürülürken veya gübre ile birlikte toprağa veriliyor. Zeolitin atılacağı derinlik ise bitkinin kök derinliğine göre değişiyor. Örneğin buğday için toprağın 5 cm, mısır için 15-25 cm derinde bulunması gerekiyor.

 

Radyoaktif atıkları da temizliyor

 

- Endüstriyel atık suların temizlenmesi.

- Çöp depolama sahalarındaki sızıntı suyu arıtımı.

- Organik kentsel katı atıkların kompostlaştırılması.

- Arsenik giderimi.

- Havuz ve SPA filtre malzemesi.

- Radyoaktif atıkların temizlenmesi.

- Baca gazlarının temizlenmesi.

- Oksijen üretimi.